Artificiële Intelligentie & Recht
Innovation, Technology & Law

Blog over Kunstmatige Intelligentie, Quantum, Deep Learning, Blockchain en Big Data Law

Blog over juridische, sociale, ethische en policy aspecten van Kunstmatige Intelligentie, Quantum Computing, Sensing & Communication, Augmented Reality en Robotica, Big Data Wetgeving en Machine Learning Regelgeving. Kennisartikelen inzake de EU AI Act, de Data Governance Act, cloud computing, algoritmes, privacy, virtual reality, blockchain, robotlaw, smart contracts, informatierecht, ICT contracten, online platforms, apps en tools. Europese regels, auteursrecht, chipsrecht, databankrechten en juridische diensten AI recht.

Berichten in AVG / GDPR
De Wet op de Artificiële Intelligentie
De Wet op de Artificiële Intelligentie

Een bewerkte versie van deze bijdrage is gepubliceerd op platform VerderDenken.nl van het Centrum voor Postacademisch Juridisch Onderwijs (CPO) van de Radboud Universiteit Nijmegen. https://www.ru.nl/cpo/verderdenken/columns/wet-artificiele-intelligentie-belangrijkste-punten/

Nieuwe regels voor AI gedreven producten, diensten en systemen

Op 21 april 2021 presenteerde de Europese Commissie haar langverwachte Wet op de Artificiële Intelligentie (AI). Deze concept Verordening geeft regels voor de ontwikkeling, commodificatie en gebruik van AI gedreven producten, diensten en systemen binnen het territorium van de Europese Unie. Het was bemoedigend te zien dat het team van President Ursula von der Leyen een belangrijk aantal van onze strategische aanbevelingen op het gebied van de regulering van AI heeft overgenomen, danwel zelfstandig tot dezelfde conclusies is gekomen.

Doelstellingen wettelijk kader voor AI

De concept Verordening biedt horizontale overkoepelende kernregels voor kunstmatige intelligentie die op alle industrieën (verticals) van toepassing zijn. De wet beoogt de hoge maatstaven van het EU Trustworthy AI paradigma te codificeren, dat voorschrijft dat AI wettig, ethisch en technisch robuust dient te zijn en daartoe 7 vereisten hanteert.

De Wet op de Artificiële Intelligentie heeft de volgende 4 doelstellingen:

“1. ervoor zorgen dat AI-systemen die in de Unie in de handel worden gebracht en gebruikt, veilig zijn en de bestaande wetgeving inzake grondrechten en waarden van de Unie eerbiedigen;

2. rechtszekerheid garanderen om investeringen en innovatie in AI te vergemakkelijken;

3. het beheer en de doeltreffende handhaving van de bestaande wetgeving inzake grondrechten en veiligheidsvoorschriften die van toepassing zijn op AI-systemen, verbeteren;

4. de ontwikkeling van een eengemaakte markt voor wettige, veilige en betrouwbare AI-toepassingen vergemakkelijken en marktversnippering voorkomen.“

Risico gebaseerde aanpak kunstmatig intelligente applicaties

Om deze doelstellingen te realiseren combineert de concept Artificial Intelligence Act een risk-based approach op basis van de pyramid of criticality, met een modern, gelaagd handhavingsmechanisme. Dit houdt onder meer in dat er voor AI applicaties met een verwaarloosbaar risico een licht wettelijk regime geldt, en onacceptabel risico applicaties verboden worden. Tussen deze 2 uitersten gelden er naarmate het risico toeneemt strengere voorschriften. Deze variëren van vrijblijvende zelfregulerende soft law impact assessments met gedragscodes, tot zwaar, multidisciplinair extern geauditeerde compliance vereisten inzake kwaliteit, veiligheid en transparantie inclusief risicobeheer, monitoring, certificering, benchmarking, validatie, documentatieplicht en markttoezicht gedurende de levenscyclus van de toepassing.

Handhaving en governance

De definitie van hoog risico AI applicaties binnen de diverse industriële sectoren is nog niet in steen gehouwen. Een ondubbelzinnige risicotaxonomie zal bijdragen aan rechtszekerheid en biedt belanghebbenden een adequaat antwoord op vragen over aansprakelijkheid en verzekering. Om ruimte voor innovatie door SME’s waaronder tech-startups te waarborgen, worden er flexibele AI regulatory sandboxes geïntroduceerd en is er IP Action Plan opgesteld voor intellectueel eigendom. De concept Verordening voorziet tenslotte in de installatie van een nieuwe handhavende instantie op Unieniveau: het European Artificial Intelligence Board. De EAIB zal op lidstaatniveau worden geflankeerd door nationale toezichthouders.

Meer lezen
Artificiële Intelligentie, AVG / GDPR, Europees recht, Kunstmatige Intelligentie, Law of AI, Stanford, TTLF, UniversityMauritz KopAIRechtWet op de Artificiële Intelligentie, Europese Verordening AI, Wettelijk Kader, Risico gebaseerde aanpak, Pyramid of Criticality, Handhaving, Governance, Regulering, CE-markering, Trustworthy-AI by Design, Standaard, Norm, Values, Principes, Juridisch-Ethisch Raamwerk, Mauritz Kop, CPO, Radboud Universiteit, VerderDenken, NL AIC, Transatlantic Technology Law Forum, Europese AI Alliantie, Ursula Von Der Leyen, DGCONNECT, Europese Commissie, Stanford Law School
Workshop Juridische Aspecten AI & Data bij TNO - NL AIC Startups & Scaleups TekDelta Event
Workshop Juridische Aspecten AI & Data bij TNO - NL AIC Startups & Scaleups TekDelta Event

Op 24 september 2020 gaf Stanford Law School Fellow Mauritz Kop een masterclass over de juridische dimensie van kunstmatige intelligentie en informatie aan de getalenteerde deelnemers van de Werkgroep Startups & Scaleups van de Nederlandse AI Coalitie (NL AIC), in het kantoor van TNO Research in Den Haag. De workshop maakte onderdeel uit van het TekDelta | NL AIC startup accelerator event, met als centraal thema het versnellen en faciliteren van innovatie door het verbinden van startende ondernemingen met bestaande leading organisaties met slagkracht: het samen bouwen aan een succesvol high tech ecosysteem in Nederland.

Masterclass 'Juridische Aspecten van AI & Data’

De 2,5 uur durende masterclass 'Juridische Aspecten van AI & Data' bij TNO verschafte de cursisten duidelijkheid over de regels voor data delen, privacy en gegevensbescherming, alsmede juridisch en economisch eigendom van informatie. We behandelden onderwerpen variërend van de bescherming van intellectueel eigendom op het AI-systeem, de software, hardware en apps, clearance van data tot het anticiperen op de aanstaande AI & Data Governance wetten van de Europese Commissie.

Multidisciplinair Panel voor Verantwoord Data Delen

Dezelfde middag vond er vanuit het TNO gebouw een online seminar plaats speciaal voor startups, onder leiding van Anita Lieverdink, Senior Orchestrator of Innovation at TNO, Directeur van TekDelta en Program Manager van de Werkgroep Startps & Scaleups van de Nederlandse AI Coalitie.

AIRecht managing partner Mr. Kop nam als juridisch expert deel in het panel dat ging over verantwoord data delen. Het was goed om deel te nemen aan dit multidisciplinaire panel en samen met onze collega's oplossingen te verkennen voor het versneld en verantwoord delen van gegevens. Het is cruciaal en urgent om belemmeringen voor de inzet van benevolente AI weg te nemen en organisaties begeleiding te bieden die rechtszekerheid en vertrouwen in de snelle introductie van deze veelbelovende transformatieve technologie aanmoedigt!

Juridische Cursussen van AIRecht

Onze cursussen ‘AI en Recht – Juridische aspecten van AI, Machine Learning en Data’ bieden een compleet overzicht van de juridische facetten van kunstmatige intelligentie, big (structured/labelled en unstructured, raw) data en de verschillende typen machine learning (supervised, unsupervised, deep reinforcement, transfer, federated). De invalshoek is breed: van beschermen idee tot en met marktintroductie van het product. Cursusdoel is het wegnemen van juridische obstakels voor innovatie. Onderwerpen die hierbij aan de orde komen zijn privacywetgeving, het maximaliseren van uw IP-portfolio (intellectueel eigendom), normering, standaardisering (interoperabiliteit) en certificering (CE mark, keurmerken, conformiteit), het stimuleren van internationaal zakendoen, en het realiseren van (training)data delen op basis van EU regelgeving, licenties, toestemmingen en rechtsgeldige contracten. Maatwerk is mogelijk.

De workshops en masterclasses zijn cross-disciplinair en verbinden de ontwikkeling en toepassing van technologie met geldend nationaal en EU recht.

Meer lezen
Artificiële Intelligentie, Auteursrecht, AVG / GDPR, Bedrijfsrecht, Big data, Blockchain, Computer Vision, Data delen, Data processing, Deep Learning, eHealth, Entertainment en Kunst, Ethics, Ethiek, Europees recht, Farmaceutica, Grondrechten, Food Feed Agri, Healthcare, High Tech Industrie, Innovation, Informatierecht, Intellectual Property, Intellectueel Eigendom, Internationaal Zakendoen, Licenties, Machine Learning, Medical Devices, Ondernemingsrecht, Policy, Privacywetgeving, Productontwikkeling, Regulering, Standardization, Wetgeving, Workshops, Cursus, MasterclassMauritz KopAIRechtNL AIC, TNO, TekDelta, Startups & Scaleups, Kunstmatige Intelligentie, Juridisch, Workshop, Masterclass, Data delen, Expert panel, Europees recht, AI ecosysteem Nederland, Training Datasets, machine learning, JAVB Bedrijvendesk, AIRecht, Mauritz Kop, Stanford Law School, internationaal zakendoen, AVG, GDPR, Intellectueel Eigendom, Ethiek, Privacy, Trustworthy AI, AI Impact Assessment, Algoritmen, Aansprakelijkheid, Grondrechten, Data altruisme, legal sandboxes, Standaardisering, Certificering, CE Marking, Keurmerk, Conformiteit, Contractenrecht, Arbeidsrecht, Licenties, Cursus AI & Recht
Data delen als voorwaarde voor een succesvol AI-ecosysteem
Data delen als voorwaarde voor een succesvol AI-ecosysteem

Trainingsdatasets voor kunstmatige intelligentie: enkele juridische aspecten

Data delen (data sharing) of liever het vermogen om hoge kwaliteit trainingsdatasets te kunnen analyseren om een AI model -zoals een generative adversarial network- te trainen, is een voorwaarde voor een succesvol AI-ecosysteem in Nederland.

In ons turbulente technologische tijdperk nemen fysieke aanknopingspunten als papier of tastbare producten binnen de context van data -of informatie- in belang af. Informatie is niet langer aan een continent, staat of plaats gebonden. Informatietechnologie zoals kunstmatige intelligentie ontwikkelt zich in een dermate hoog tempo, dat de juridische problemen die daaruit voortvloeien in belangrijke mate onvoorspelbaar zijn. Hierdoor ontstaan -kort gezegd- problemen voor tech startups en scaleups.

In dit artikel een serie -mede in onderlinge samenhang te beschouwen aanbevelingen, suggesties en inventieve oplossingen om anno 2020 tot waardevolle nationale en Europese dataketens te komen.

Data donor codicil

Introductie van een Europees (of nationaal) data donor codicil waarmee een patiënt of consument vrijwillig data kan doneren aan de overheid en/of het bedrijfsleven, AVG-proof. Hier kunnen waardeketens worden gecreëerd door de sensor data van medische Internet of Things (IoT) apparaten en smart wearables van overheidswege te accumuleren. Anoniem of met biomarkers.

Data interoperabel en gestandaardiseerd

Unificatie van data uitwisselingsmodellen zodat deze interoperabel en gestandaardiseerd worden in het IoT. Een voorbeeld is een Europees EPD (Elektronisch Patiënten Dossier), i.e een Electronic Healthcare Record (EMR). AI certificering en standaardisatie (zoals ISO, ANSI, IEEE / IEC) dient bij voorkeur niet te worden uitgevoerd door private partijen met commerciële doelstellingen, maar door onafhankelijke openbare instanties (vergelijk het Amerikaanse FDA).

Machine generated (non) personal data

Een andere categorisering die we kunnen maken is enerzijds publieke (in handen van de overheid) machine generated (non) personal data, en private machine generated (non) personal data. Met machine generated data bedoelen we met name informatie en gegevens die continue door edge devices worden gegenereerd in het Internet of Things (IoT). Deze edge devices staan via edge (of fod) nodes (zenders) in verbinding met datacenters die samen met edge servers de cloud vormen. Deze architectuur noemen we ook wel edge computing.

Juridische dimensie

Data, of informatie heeft een groot aantal juridische dimensies. Aan data delen kleven potentieel intellectueel eigendomsrechtelijke (verbodsrecht en vergoedingsrecht), ethische, grondrechtelijke (privacy, vrijheid van meningsuiting), contractenrechtelijke en internationaal handelsrechtelijke aspecten. Juridisch eigendom op data bestaat anno 2020 niet omdat het -vanuit goederenrechtelijk oogpunt- niet als zaak wordt gekwalificeerd. Data heeft wel vermogensrechtelijke aspecten.

Meer lezen
Artificiële Intelligentie, AVG / GDPR, Big data, Blockchain, Cloud Computing, Ethiek, Europees recht, Healthcare, Intellectueel Eigendom, Kunstmatige Intelligentie, Juridisch Advies, Levensmiddelenrecht, Policy, Privacywetgeving, Recht, Tech Startups, Data delenMauritz KopAIRechtData delen, Trainingsdata, kunstmatige intelligentie, privacy, ethiek, recht, intellectueel eigendom, artificiele intelligentie, Internet of Things, publiek domein, FRAND, GDPR, clearance, databankenrecht, TDM-exceptie, algoritmes, AI-systeem, innovatie, arbeidsrecht, Harvard, Silicon Valley, Europa, Nederland, AI-ecosysteem, Health, Entertainment, AgriFood, coderen, Human Capital, blockchain, quantum computing, governance, regulation, big data, CAHAI, samenwerking, data sharing, competitie, winnaarsmentaliteit, succes, Support Centre for Data Sharing, European Data Portal, Free flow of non-personal data, mixed datasets, cyberspace, data commons
What are the main requirements for AI systems in Healthcare?
What are the main requirements for AI systems in Healthcare?

Main barriers to adoptation of Artificial Intelligence in healthcare.

Absence of a specific AI law, or clear legal framework from the perspective of both professional users (A) and patients (B).

When constructing such a framework, it is important to make a distinction between the various sub-areas of healthcare, such as research and development, professional care providers and recipients of care. Because each sub-area has different needs.

Barriers for professional users.

It is simply unclear for companies and private and academic research institutes in the medical sector what is and is not allowed in the field of AI, blockchain, computer & machine vision and robotics. Both at European level and at national level. This knowledge is important for the commodification of their inventions/creations. Two practical examples are permission from Farmatec and obtaining a CE-marking.

Requirements for sustained use of AI in healthcare.

Since traceability and transparency are key within any healthcare (and food-feed) system, blockchain could play an important role in sustained use of AI in healthcare.

A EU AI Directive or Regulation should be able to implement and/or adhere to principles of Eudralex (The body of European Union legislation in the pharmaceutical sector), Good Manufacturing Practices (GMP) and Good Distribution Practices (GDP) in particular.

Meer lezen
Algoritmes, Artificiële Intelligentie, AVG / GDPR, Big data, Blockchain, Cognitive Computing, Computer Vision, Deep Learning, Europees recht, Europese Richtlijn, Ethiek, Farmaceutica, Grondrechten, Kunstmatige Intelligentie, Machine Learning, Privacywetgeving, Productontwikkeling, Robotica, Robotlaw, Tech Startups, Virtual Reality, Wetgeving, Healthcare, eHealth, Medical DevicesMauritz KopArtificiële Intelligentie & Rechthealthcare, Artificial Intelligence Impact Assessment, robotics, blockchain, intellectual property, insurance, liability, damages, AI, Farmatec, FDA, QAQC-systems, GMP, GDP, medicine, Eudralex, Medical Devices, eHealth, wearables, legislation, European Union, European AI Alliance, privacy, legal and ethical framework, CE-marking, pilots, computer vision, machine learning, virtual reality, Law School, Medical School, fundamental rights, copyrights, computer generated works, regulation, directive, Machinery, standards, path dependency, traceability, surgery, patients, big data, cognitive computing, knowledge, legal certainty, innovation, tech startups, incentive & reward
Auteursrechten op slimme software en smart apps
Auteursrechten op slimme software en smart apps

Is de programmeur van de software broncode eigenaar van de auteursrechten op een smart app?

De ontwikkelaar of programmeur van software broncode verkrijgt als maker in de zin van de wet van rechtswege een auteursrecht. Hetzelfde geldt voor de bedenker van online apps of tools. Dit brengt met zich mee dat u als menselijke maker – met uitsluiting van ieder ander - een exclusief recht verkrijgt op de exploitatie van de app. Dat geldt evenzeer voor software waarin blockchain functionaliteit is verwerkt en voor smart apps die op basis van artificiële intelligentie draaien.

Europese Softwarerichtlijn

Functionaliteit van software of apps komt op grond van de Europese Softwarerichtlijn niet in aanmerking voor auteursrechtelijke bescherming. Auteursrechten zijn echter niet de enige intellectuele eigendomsrechten, er bestaan meer juridische instrumenten om uw creaties te beschermen. De naam of het logo van een slimme app kan bijvoorbeeld worden beschermd door het handelsnaamrecht. En onder omstandigheden ook door een merkrecht, na succesvolle registratie van een woordmerk danwel een beeldmerk.

Meer lezen
Auteursrecht, Juridisch Advies, ICT Contracten, Intellectueel Eigendom, Software Licenties, Leveringsvoorwaarden, Tech Startups, Online Platforms, Informatierecht, Internetrecht, Computerrecht, Privacywetgeving, AVG / GDPR, Kunstmatige Intelligentie, Big data, Deep Learning, Machine Learning, Robotlaw, Robotica, Cloud Computing, Algoritmes, Internet of Things, Blockchain, Smart Contracts, Neuraal Netwerk, Medische Producten, Farmaceutica, Entertainment en Kunst, Ethiek, Grondrechten, Artificiële Intelligentie, Virtual Reality, Augmented Reality, Extended Reality, Computer Vision, Cognitive Computing, Wetgeving, Recht, Europese Richtlijn, Quantum Computing, Nano Engineering, Consumentenelektronica, High Tech Industrie, Food Feed Agri, Levensmiddelenrecht, Cosmeticawetgeving, Muziekrecht, Bedrijfsrecht, Arbeidsrecht, Contractenrecht, Productontwikkeling, eMarketing, Energie, Berner ConventieMauritz KopArtificiële Intelligentie & RechtSlimme software, Smart apps, auteursrechten, broncode, online tools, exclusief recht, exploitatie, medische app, reisapp, Mobility as a Service, Internet of Things, reverse engineering, blockchain, nieuwsapp, fitness app, gezondheidsapp, interface, i-Depot, BOIP, Europese Softwarerichtlijn, werk, Auteurswet, makerschap, chipsrecht, octrooirecht, patent, merkrecht, handelsnaamrecht, databankenrecht, werkgeversauteursrecht, co-auteurschap, Computer generated works, neuraal netwerk, arbeidscontract, app-ontwikkelaar, programmeur, ingenieur, big data, persoonlijkheidsrechten, naamsvermelding, wearables, openbaar maken, verveelvoudigen, distributie, onderwijsexceptie, 3-stappentoets, machine learning, software licensing, sui generis recht, modellenrecht, internationaal zakendoen, Berner Conventie, Infopaq II, Softwarerichtlijn, Auteursrechtrichtlijn