Entertainment

Het digitale domein versterkt de kunst en entertainmentbranche. Disruptieve technologie zorgt voor nieuwe belevingen van consumenten, concertgangers en museumbezoekers. Aan het gebruik van AI, blockchain, cloud computing en big data in de entertainment en kunstsector kleven enkele juridische aspecten. Zoals auteursrecht en privacy.

INTELLECTUeel Eigendom

Kunst en intellectueel eigendom zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Een kunstwerk of een creatieve schepping wordt door het auteursrecht beschermd tot 70 jaar na overlijden van de langstlevende maker. Ook heeft een auteur persoonlijkheidsrechten op zijn of haar werk, die middels een testament kunnen worden doorgegeven aan familie of nabestaanden.

Portretrechten

Een kunstenaar of een bekend persoon heeft portretrechten indien de VIP een verzilverbare populariteit heeft. Het kan dan voorkomen dat de auteursrechten van een fotograaf moeten wijken voor het portretrecht van de kunstenaar, zoals een artiest, schilder, beeldhouwer, acteur, schrijver of DJ.

Album Art

Ook op album art rusten auteursrechten. Ten gunste van de maker - vaak een fotograaf, grafisch ontwerper of kunstenaar. Gebruikt u stukjes kunst waarop rechten van derden liggen zorg dan voor schriftelijke toestemming. Dit voorkomt problemen, kostbare claims en take downs na release.

Auteursrechtrichtlijn

De Europese Auteursrechtrichtlijn geeft in artikel 3 regels inzake het openbaar maken van muziek en kunst. Dit wordt mededeling aan het publiek genoemd. Het artikel omschrijft een en ander als volgt:

Artikel 3

Recht van mededeling van werken aan het publiek en recht van beschikbaarstelling van ander materiaal voor het publiek

1. De lidstaten voorzien ten behoeve van auteurs in het uitsluitende recht, de mededeling van hun werken aan het publiek, per draad of draadloos, met inbegrip van de beschikbaarstelling van hun werken voor het publiek op zodanige wijze dat deze voor leden van het publiek op een door hen individueel gekozen plaats en tijd toegankelijk zijn, toe te staan of te verbieden.

2. De lidstaten voorzien ten behoeve van:

a) uitvoerend kunstenaars, met betrekking tot de vastleggingen van hun uitvoeringen,

b) producenten van fonogrammen, met betrekking tot hun fonogrammen,

c) producenten van de eerste vastleggingen van films, met betrekking tot het origineel en de kopieën van hun films, en

d) omroeporganisaties, met betrekking tot de vastleggingen van hun uitzendingen, ongeacht of deze uitzendingen via de ether of per draad plaatsvinden, uitzendingen per kabel of satelliet daaronder begrepen,

in het uitsluitende recht, de beschikbaarstelling voor het publiek, per draad of draadloos, op zodanige wijze dat de leden van het publiek op een door hen individueel gekozen plaats en tijd er toegang toe hebben, toe te staan of te verbieden.

3. De in de leden 1 en 2 bedoelde rechten worden niet uitgeput door enige handeling, bestaande in een mededeling aan het publiek of beschikbaarstelling aan het publiek overeenkomstig dit artikel.

TELEVISIe, FILM, & THEATer

Bij gepersonaliseerde reclames op televisie bepaalt een slim algoritme welk commercials een bepaald IP adres na login krijgt te zien. Op audiovisuele projecten zoals film rust een complete regenboog aan rechten. Er gelden speciale regels ten aanzien van relatie tussen de filmproducent en de acteur inzake naburige echten op hun performance.

Wilt u muziek met film syncen dan heeft u toestemming nodig van de rechthebbenden zoals een platenlabel en een uitgeverij. In het theater hebben we te maken met grootrecht en kleinrecht. In Nederland gelden andere regels dan in België met betrekking tot de de collectieve inning van vergoedingen.

Muziekrechten

Het is de vraag wie er muziekrechten, zoals auteursrechten en naburige rechten heeft op een 100% computer generated work, oftewel een compositie die door een AI is geschreven. Anders ligt het wanneer een mens samen met een AI componeert. Ook de AI-programmeur kan rechthebbende zijn. Op trainingsdata die niet in het publiek domein ligt kunnen databankrechten liggen en andere IE-rechten. Voor dit type muziekgebruik is clearance nodig. CGW muziekwerken kunnen onder omstandigheden worden geregistreerd bij collectieve rechteninstanties zoals Buma/Stemra, Simim, Playright, Sena, SACEM, Gema, Ascap/BMI en SoundExchange.

Blockchain en smart contracts kunnen helpen bij de registratie van eigendomsrechten op muziek, documentaire en film en bij het stroomlijnen van cuelists richting rechteninstanties.

Licenties

Online streamingplatforms zoals Spotify, Amazon Play, Youtube, Deezer en Apple Music hebben muzieklicenties nodig voordat ze in een bepaald land mogen uitrollen. Dat kan een uitdaging zijn omdat niet alle rechthebbenden evengoed zijn te bereiken of omdat mens het niet eens wordt over de licentievergoeding of de scope van de licentie.

Kunst

Artificiële intelligentie en slimme algoritmes maken kunstinstallaties mogelijk zoals die van het Japanse teamLab. Deze interdisciplinaire groep kunstenaars verenigt toepassingen en inzichten uit de informatica, wiskunde, data wetenschappen, webdesign, architectuur, digitale vormgeving, grafisch design, en 3D Character Animation. Hun interactieve, multi-zintuiglijke kunstomgevingen vormen een treffend voorbeeld van art meets tech & science.

Berner Conventie 1886

Artikel 2 lid 1 van de Berner Conventie uit 1886 geeft de volgende omschrijving van werken van letterkunde en kunst:

Artikel 2

1) De term „werken van letterkunde en kunst” omvat alle voortbrengselen op het gebied van letterkunde, wetenschap en kunst, welke ook de wijze of de vorm van uitdrukking zij, zoals boeken, brochures en andere geschriften; voordrachten, toespraken, preken en andere werken van dien aard; toneelwerken of dramatisch-muzikale werken; choreografische werken en pantomimes; muzikale composities met of zonder woorden; cinematografische werken, waarmee volgens een soortgelijke werkwijze uitgedrukte werken worden gelijkgesteld; werken van teken-, schilder-, bouw-, beeldhouw-, graveer- en lithografeerkunst; fotografische werken, waarmee volgens een soortgelijke werkwijze uitgedrukte werken worden gelijkgesteld; werken van toegepaste kunst; illustraties en aardrijkskundige kaarten; tekeningen, schetsen en plastische werken, betrekking hebbende op de aardrijkskunde, de topografie, de bouwkunde of de wetenschappen.

Games

Op audiovisuele media zoals games liggen verschillende soorten intellectuele eigendomsrechten. Op het sounddesign ten behoeve van gamemuziek door een inhouse producer kan het werkgeversauteursrecht van toepassing zijn. Sounddesign dient dan wel als takenpakket te zijn opgenomen in de arbeidsovereenkomst die de gamestudio richting de sounddesigner hanteert. Online gameplatforms gebruiken terms of use, disclaimer en een privacy statement richting hun eindgebruikers.

DIGITALe MEDIA & TECHNOLOGie

Het medialandschap wordt in razend tempo veranderd door innovatieve technologie. De transformatieve kracht van artificiele intelligentie, VR en distributed ledger netwerken is hier goed voelbaar. Radio en televisie omroepen bezitten naburige rechten op hun uitzendingen. Zij mogen op exclusieve basis besluiten tot openbaarmaking, uitzending en verveelvoudiging. Dat mechanisme komt tot uiting in gebruikslicenties in de Ziggo portal en Netflix - die zijn vaak maar enkele jaren geldig. Europees auteursrecht, zoals de Copyright Reform in de Digital Single Market geeft regels voor de bedenkers, makers en gebruikers van muziek. Die gelden voor iedereen binnen het Europese territorium - van media concern tot online platform.

Spotify, Amazon en Netflix draaien op een zelflerende AI die elke dag beter leert te begrijpen aan welke vorm van media en entertainment de gebruiker behoefte aan heeft.

Virtual, Extended en Augmented Reality kunnen zorgen voor een immersieve muziek en videobeleving bij de consument.

Fashion

Fashion vormt een spannende tak van het entertainmentrecht. Denk aan een kledinglijn, assessoires en merchandise. Een fashionbedrijf heeft te maken met internationale handels, industriële eigendomsrechten en modellenrecht. Daarmee bedoelen we IE-rechten op designs en haute couture. Draagbare technologie kan ook een fashion statement zijn. Denk aan wearables, smart watches, smart cosmetics en smart textiles. Modellen op de catwalk hebben natuurlijk ook rechten, daarbij gaat het om arbeidsrecht en sociaal recht. Denk aan een arbeidscontract of een overeenkomst van opdracht met en zelfstandige voor het lopen van een modeshow.

Softwarerichtlijn

De Europese Softwarerichtlijn geeft in artikel 3 een omschrijving aan wie of wat bescherming toekomt.

Artikel 3

Beschermde personen

Bescherming wordt verleend aan alle natuurlijke en rechtspersonen die uit hoofde van het nationale auteursrecht voor bescherming van werken van letterkunde in aanmerking komen.

Dit verwijst in geval van software naar de artikelen 1 juncto artikel 10 lid 3 juncto 45h t/m 45m van onze Nederlandse Auteurswet.