Innovation, Technology & Law

Blog over Kunstmatige Intelligentie, Quantum, Deep Learning, Blockchain en Big Data Law

Blog over juridische, sociale, ethische en policy aspecten van Kunstmatige Intelligentie, Quantum Computing, Sensing & Communication, Augmented Reality en Robotica, Big Data Wetgeving en Machine Learning Regelgeving. Kennisartikelen inzake de EU AI Act, de Data Governance Act, cloud computing, algoritmes, privacy, virtual reality, blockchain, robotlaw, smart contracts, informatierecht, ICT contracten, online platforms, apps en tools. Europese regels, auteursrecht, chipsrecht, databankrechten en juridische diensten AI recht.

Smart Contracts en Internationaal Privaatrecht (IPR)

Grensoverschrijdende blockchaintransacties

Wanneer we te maken hebben met grensoverschrijdende blockchaintransacties middels smart contracts en met belanghebbenden met verschillende nationaliteiten, krijgen we te maken met regels van internationaal privaatrecht (IPR).

Smart Contracts, Blockchain en Internationaal Privaatrecht (IPR)

Smart Contracts, Blockchain en Internationaal Privaatrecht (IPR)

Vragen van internationaal privaatrecht

Blockchaintransacties voltrekken zich vaak tussen partijen met verschillende vestigingsplaats of nationaliteit en zijn daarmee internationaal van aard. Bij vragen van internationaal privaatrecht moet onderscheid worden gemaakt tussen de vraag welke rechter bevoegd is (internationaal bevoegdheidsrecht of jurisdictierecht), en vervolgens welk recht die rechter moet toepassen (verwijzingsrecht of conflictenrecht). Tenslotte over de vraag of een vonnis ook in een ander land kan worden tenuitvoergelegd.

Welke rechter of welk forum is bevoegd bij smart contracts?

Welke rechtbank is bevoegd om überhaupt kennis te nemen van het geschil? De eerste IPR vraag.

Gaat het om auteursrechten, dan geldt het volgende: op basis van de nieuwe EEX ii-verordening (Brussel Ibis) inzake betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken, is de bevoegde rechter in geval van een (vermeende) auteursrechtinbreuk die van de lidstaat waar de gedaagde, bijvoorbeeld een Nederlandse data scientist woonplaats heeft of een tech startup is gevestigd. De klager is Duits en woonachtig in Duitsland. In dat geval is de Nederlandse rechter is bevoegd. Stel er is ook een Franse belanghebbende partij. Bij conflicten waarbij drie partijen uit 3 verschillende landen zijn betrokken hebben we potentieel met rechtbanken uit 3 verschillende landen te maken.



Welk recht moet de bevoegde rechter hanteren bij smart contracts?

De tweede IPR vraag betreft het conflictenrecht dat verwijzingsregels geeft: welk recht moet de bevoegde rechtbank uit de eerste vraag hanteren: is dat Nederlands recht of Duits recht?

Vanwege internationale afspraken waaronder de Berner Conventie, kunnen buitenlandse auteurs in beginsel in ieder land een beroep doen op het lokale auteursrecht.

Auteursrechtenwetgeving binnen Europa en IPR

Hoewel auteursrechtenwetgeving binnen Europa tot op zekere hoogte is geharmoniseerd door Europese Richtlijnen, kan de uitkomst toch van land tot land verschillen. Zeker wat betreft de Franse Auteurswet, die op bepaalde punten behoorlijk afwijkt van de Nederlandse. Maar ook in Duitse auteurswetgeving kunnen intellectuele eigendomsrechten bijvoorbeeld niet worden overgedragen, enkel in licentie gegeven. Auteursrecht is daar, net zoals onze Nederlandse persoonlijkheidsrechten, onlosmakelijk verbonden met de persoon van de maker. In Duitsland kennen we om die reden ook geen werkgeversauteursrecht.

Kortom: allerlei subtiele verschillen, hetgeen nog eens wordt gecompliceerd door vigerende IPR-wetgeving.



Kopen van een luxe jacht via internationale bitcointransactie

Stel u koopt vanuit Nederland een luxe jacht in Duitsland en betaalt online met de cryptomunt Euthereum. U gaat het jacht ophalen in Duitsland. Er worden voor een dergelijke eenvoudige cryptotransactie waarschijnlijk geen afspraken gemaakt over het toepasselijke recht. Regels van IPR geven wederom uitsluitsel. In dit geval is dat de Europese verordening ‘Rome I’ inzake het recht dat van toepassing is op verbintenissen uit overeenkomst. Rome I schrijft voor dat de plaats van de kenmerkende prestatie, in casu de fysieke levering van het luxe jacht, bepalend is voor het recht dat van toepassing is op de overeenkomst. Dat is Duits recht – hetgeen zowel van toepassing is op levering als betaling.

Schriftelijke overeenkomst versus smart contract

Handiger dan een smart contract zou dan wellicht zijn om als Nederlandse koper Nederlands recht met Nederlandse rechtbank van toepassing te doen zijn op de koop, middels een schriftelijke koopovereenkomst. Mits de Duitse jachtenbouwer daarmee akkoord gaat.

Contractenrecht, internationale verschillen, Haviltex-formule

Op een transactie met een Amerikaanse jachtwerf zou volgens IPR regels Amerikaans contractenrecht van toepassing kunnen zijn. Dat Amerikaanse recht is gebaseerd op common law en is qua uitgangspunten op het gebied van nakoming, aansprakelijkheid en schadevergoeding fundamenteel anders dan ons op civil law gestoelde Nederlands contractenrecht. Inclusief open normen als de redelijkheid en billijkheid en de uitleg-maatstaf uit de Haviltex-formule.



Erkenning en tenuitvoerlegging van het vonnis

Ligt er eenmaal een vonnis van de Nederlandse rechter dan kan het voor de eisende partij van belang zijn dat dit vonnis ten uitvoer wordt gelegd in andere landen. Het internationale erkennings- en executierecht stelt hierover regels, oftewel de 3e IPR vraag. Op grond van afspraken tussen Nederland en Duitsland kan het Nederlandse vonnis onder bepaalde voorwaarden ten uitvoer worden gelegd in Duitsland.

U ziet het: tal van rechtsgebieden spelen een rol bij blockchain en smart contracts.